Geschiedenis achter dikke muren

Dag 32 – Dinsdag 14 september
Rome, 1e dag

Een dag openbaar verkeer. Om half tien met de campingbus naar het stationnetje van Prima Porta, oud, vuil compleet ‘onder-gegraffittied’… je snapt niet dat zoiets nog bestaat en mensen er op een bepaalde manier vrede mee hebben. De trein is vooroorlogs, rammelend, lawaaierig; de opstaptrap – ontwerp anno 1850..? – wordt met geweld en geraas opgehaald en neergelaten als een ophaalbrug. Kortom, een verplaatsing van levendige kwaliteit. Vanaf station Flaminio gaat het met de metro verder. Ook een belevenis op zich. Vol, vol, vol. Zitten kun je vergeten. De Italiaanse jeugd bezit niet meer de hoffelijkheid om oudere mensen hun plaats aan te bieden. Misschien zien we er niet zo uit, maar hangen aan stangen is ook niet alles.

Om kwart voor elf zijn we op het Sint-Pietersplein. Onze eerste gang is langs het beeld van Petrus – hij staat nog steeds te wijzen – naar de Zwitserse garde voor de pelgrimsstempel. We worden doorverwezen naar de sacristie. Zomaar invoegen in de rij van mensen die na lange tijd in de rij gestaan te hebben eindelijk naar binnen mogen.

De kerk is een imponerende renaissance tempel. Een overdonderend gigantische ruimte, de menselijke maat is volkomen zoek… het lijkt een grote, fantastische doos vol mieren. Alles, ieder hoekje, geweldig afgewerkt en overal marmer, in allerlei kleuren. Bijna te schitterend om waar te zijn. En grotendeels bekostigd uit verkochte aflaten aan mensen die in de piepzak zaten over hun hiernamaals. De bouw van de Sint-Pieter, nogmaals, een imponerend monument van koninklijke aardse pracht en praal, was ooit een van de oorzaken dat Luther met de reformatie begon. Hier ging het volgens hem niet meer om het geloof, maar om vertoon van rijkdom en macht. Ook deze gevoelens spelen een rol als ik me met stijgende verbazing door het gebouw beweeg.

Een van de eerste dingen die me opvallen is een met glas ontoegankelijk gemaakte kapel met de Piëta van Michelangelo. Hier schieten woorden te kort. Wat was dat een kunstenaar! Een beeld van perfecte harmonie en een uitzonderlijke uitdrukking van het menselijke leed van een moeder die haar zoon verliest. Ik moet daarbij denken aan het prachtige gedicht met de titel Piëta, dat Herman Vleugelers uit Obbicht hierover schreef.

Miene leve jong, wie liks te hie versjlage,
doe bes te zjwoar, te groeët veur miene sjoeët
Van ’t eine hout nao ’t angere gedrage,
vanoet dae voorbak nao de marteldoeëd

Weer liks te in deuk, wie op dae ieëste mörge.
Dat sjtevig lief, zo koud noe en gewondj;
ich zou zo gaer nog veur dich wille zörge,
mer ’t is gedaon, zaet diene sjtille mondj.
Ich zal veurgood noe mer dien ouge sjloete
wo ’t vuur van rech en leefde oeëjt oet sjeen;
sjlaop noe mer zach in ’t keule graaf dao boete
en es te opsjteis… dan zal ’t Paosje zeen.

En de camera’s flitsen maar – ja, in de Sint Pieter mag wel gefotografeerd worden.
Na een tocht door de kerk en allerlei zijruimtes, allemaal even kunstzinnig verantwoord, komen we in de sacristie, een ruime ronde zaal met kasten en rekken vol togen. De man achter het tafeltje zit te telefoneren en een ietwat nerveus zich verontschuldigde priester brengt ons via een aantal gangen en trappen naar de verantwoordelijke voor de pelgrims, Dom Bruno Vercesi. Deze neemt ons mee – tjonge, wat is dat Vaticaan groot - naar een kantoorachtige ruimte, neemt plaats achter een grote tafel en beduidt ons tegenover hem te gaan zitten. Hij neemt alle tijd voor ons. Bij het bekijken van de stempels in mijn pelgrimspas valt het hem om dat er de laatste dagen volgens hem een paar ontbreken. Hij doelt op plaatsen op de Via Francigena. Die hebben we echter niet gereden. Ik moet beloven om verdere bekendheid te geven aan deze ‘echte’ oude pelgrimsroute door Frankrijk. Verder ondervraagt hij ons naar de motieven van onze reis. Sportief, cultureel of religieus? Natuurlijk noemen wij het laatste als de belangrijkste factor. Ook wil hij weten waarom Jan geen stempelkaart heeft. Jan geeft aan niet geweten te hebben dat dit, in tegenstelling tot Santiago, voor Rome ook bestond.
Niettemin besluit hij voor ons beiden een testimonium uit te schrijven. En uiteraard de laatste stempel te zetten in mijn pas. Hij vraagt of we het op prijs stellen met hem naar de tombe van Sint Petrus te gaan. Zo krijgen we een privérondleiding naar een plek waar een gewone toerist achter de dikke muren van het Vaticaan nooit komt: een apart klein kerkje onder het hoofdaltaar. Hier krijgen we een volgende les plus overhoring, die afgesloten wordt met het samen bidden van het Onze Vader en zijn persoonlijke zegen met handoplegging. Op dat moment hoop ik dat hij ook mijn nekpijn wegneemt, maar dat gebeurt niet.
Als ik hem vertel het te betreuren dat de paus morgen geen audiëntie geeft, begint hij meteen te telefoneren. Il Papa is wel in Castel Gandolfo maar vliegt morgen naar Rome voor de openbare audiëntie! Dom Bruno raadt ons aan naar de Portone di Bronze te gaan voor tickets. Ik mag zijn naam noemen. Dat blijkt achteraf bij de bewaking inderdaad wonderen te doen en ook bij de Swiss Guard. Dus… we hebben twee kaarten voor de audiëntie morgen!
Een bijzondere ochtend, dat mag je wel zeggen.

’s Middags gaan we met de overvolle metro naar het Colosseum. Alweer vergapen aan de letterlijk kolossale afmetingen. Hierbij vallen stadions als Nou Camp, Bernabeu en San Siro volkomen in het niet. Laat staan onze Arena en Kuip, die in vergelijking tot het Colosseum terecht die naam draagt.
Buiten op het plein word ik door twee Romeinen even tot keizer gekroond. Mayus de Eerste. Ze lijken met hun zwaarden echter niet helemaal op mijn hand te zijn. Een heet er namelijk Brutus…
Om binnen te komen moet Jan twaalf euro betalen. Ik mag er gratis in omdat ik vijfenzestig ben. Identiteitskaart laten zien en zonder problemen een gratis ticket, niet alleen voor de Arena, maar ook voor Forum Romanum en het Paletino. Nogmaals, wat is dat Colosseum kolossaal. De rillingen lopen over je rug als je even tot je laat doordringen hoeveel bloed er hier gevloeid heeft. De zandvloer is verdwenen waardoor er zicht is op het ondergrondse dorp van ruimtes en gangen. Indrukwekkend.

Een dag een stad bezoeken, alleen maar lopen en staan, kan zwaarder zijn dan het rijden van een bergetappe, vindt Jan. We besluiten het er dan ook voor vandaag bij te laten en terug te keren naar de camping. Via de overvolle metro en trein naar Prima Porta. Alweer staan. Ik ga eerst even een half uurtje plat voordat ik andere actie ga ondernemen. Zoals dit. En het genieten van jullie prachtige reacties, dat zeker. Best af en toe kippenvel. Bedankt.
’s Avonds komt ook een stel op tandem aan, dat we onderweg in Assisi al eerder ontmoetten. ‘Hij’ vraagt meteen hoe het met mijn nek gesteld is en geeft me na mijn niet al te positieve antwoord enkele pillen. “Die kun je gerust nemen, ook als je een zwakke maag hebt. Ik ben namelijk een professional in mijn vak. De eerste moet je nu wel meteen nemen.”
En voor het eerst sinds dagen zit ik deze woorden nagenoeg pijnvrij te typen. Een pelgrimstocht is een rijgsnoer van ontmoetingen…